Buổi sáng làm một ấm Tà Xùa.
🫖 Vị và hương của trà làm mình nhớ những ngày rong ruổi trên cung đường từ đông sang tây bắc nhìn những cây trà cổ thụ sừng sững giữa trời, ta mới cảm nhận được sự hùng vĩ của thiên nhiên. Con người trở nên nhỏ bé giữa khoảng không vũ trụ, lại nhớ những ngày xách máy chụp những chị em người H'Mong đi thu hoạch trà. Những cảm xúc đó vẫn còn đọng lại nơi đây. Hôm nay xin kể lại các bạn câu chuyện về cây trà ở xã Tà Xùa, huyện Bắc Yên, Tỉnh Sơn La, nơi có những cung đường cheo leo, kích thích sự khám phá và mạo hiểm, nơi của những bạn muốn săn mây và tìm hiểu về cây trà cổ thụ hàng trăm năm.
⛰ Các bạn biết không cả nước không nơi nào có loại trà búp trắng như tuyết, nước trà xanh lơ đỏ từ đầu đến cuối, vị thơm, ngọt dịu. Trong số 400 – 500 cây trà cổ thụ được mọc tự nhiên, chỉ còn 60 cây chè cổ thụ đầu dòng. Đó là tài sản vô giá của người H’Mong và họ xem cây trà như một loại thuốc tiên và đặt tên là “Tà Xùa” trùng với tên của xã Tà Xùa, huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La.
💊 “Thuốc tiên” trên đỉnh núi. Trà Tà Xùa theo ngôn ngữ của người H’Mong có nghĩa là thuốc chữa bệnh. Theo Từ điển khoa học thì trà Tà Xùa tại Bắc Yên là trà Shan cổ thụ. Cái khác là trà Tà Xùa sinh trưởng trong hai mùa: mưa và khô rất rõ rệt, sống ở độ cao 1.600m so với mực nước biển, quanh năm có sương mù bao phủ, tạo nên búp trà có màu trắng như lông tơ quện chặt, khi sao trà vẫn giữ được màu trắng cánh vàng, khi uống có vị thơm, ngọt thanh, mát dịu và đặc biệt màu nước trà từ đầu cho tới cuối vẫn giữ được nguyên màu xanh lơ đỏ. Trà Tà Xùa được phân bố chủ yếu ở bản Tà Xùa A, Mống Vàng, Chung Chinh, Bản Bẹ… có khoảng 400 – 500 cây chè cổ thụ. Cây cao 10 – 15m, bán kính thân từ 10 – 40cm, mỗi cây có thể cho thu hoạch 7 – 8 kg chè nguyên liệu. Theo số liệu khảo sát của Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển trà (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) thì trà Tà Xùa lá gân nhiều, màu xanh vàng, rãnh răng cưa dọc lá sâu, chóp lá nhọn là biểu hiện của giống trà chất lượng tốt, năng suất cao và ổn định. Ngoài ra, do chất tinin từ 38,1 – 40,5% và chất hòa tan cao 49,1 – 50,2% đã tạo nên hương thơm, vị dịu ngọt, phù hợp cho việc chế biến trà đặc sản. Khi đến đây các bạn sẽ thấy một sự thật là bà con nơi đây không mắc bệnh hiểm nghèo hay các bệnh lặt vặt khác. Phải chăng do cây trà đã gắn liền với đời sống trong hầu hết các sinh hoạt của họ nên đã tạo khả năng kháng virus cực cao?
🌟 Đồng hành cùng bà con vùng xa, Kỳ Trà Các đã đem trà Tà Xùa về đồng bằng từ những năm 2013. Với mong muốn các bạn có sức khỏe và uống một loại trà bản địa vừa xanh vừa sạch của Việt Nam.
