Thường thức về ấm Tử Sa

Thứ Tư, 29/03/2023

Kỳ Trà Các

Nếu là dân yêu trà chắc hẳn các bạn đều đã nghe đến ấm Tử Sa, trong bài viết này Kỳ Trà Các xin chia sẻ để các bạn hiểu hơn về loại ấm này và một số điều cơ bản cần biết khi chọn lựa và sử dụng ấm Tử Sa.

Ấm Tử Sa là gì? Đây là loại ấm làm từ đá Tử Sa (chúng ta hay gọi là đất Tử Sa) chỉ có ở vùng Nghi Hưng thuộc tỉnh Giang Tô, Trung Quốc. Loại đất này được nung ở nhiệt độ cao (từ 1200 - 1500 độ C, giúp loại bỏ hết chì và độc tố) nên được đánh giá là có tính an toàn cao và không tráng men. Đây là loại ấm chuyên dụng để pha trà vì công năng rất tốt, trong đất (đá) Tử Sa có nhiều khoáng chất và lỗ thông khí li ti sẽ giúp cho hương trà thấm sâu vào ấm. Vì vậy khi thưởng trà chúng ta chỉ nên dùng ấm cho một loại trà nhất định vì hương trà đã thẩm thấu vào ấm, khi dùng chung ấm sẽ khiến trà ra nhiều mùi vị khác nhau.

Ấm Tử Sa có kiểu dáng tinh tế mang đậm phong cách nghệ thuật truyền thống, khi dùng ấm Tử Sa giúp tăng hương vị của trà trong mỗi lần pha. Ngoài ra, khoáng chất trong ấm làm một số thành phần hữu cơ có sẵn trong lá trà bớt đắng, nước trà từ đó sẽ dịu và đậm hương hơn. Điều đặc biệt của ấm Tử Sa là càng sử dụng bề mặt ấm càng sáng bóng, ấm sử dụng càng lâu thì giá trị càng cao.

Có 4 loại chính đó là: màu đỏ (Chu sa), màu tím (Tử sa), màu xanh (Lục sa), màu vàng (Đoàn sa),....

1/ Đất Chu sa có màu đỏ, nhiều người nhầm lẫn giữa Chu sa và Hồng sa (Đại hồng bào), thành phần chính trong đất là nhôm, canxi, sắt, thạch anh. Ấm Chu sa thường có khích thước nhỏ và khả năng lưu nhiệt ngắn.

2/ Đất Tử sa có màu nâu tím là loại đất phổ biến nhất. Nhiều bạn sẽ phân vân vì Tử sa ở trên là từ chỉ chung cho các loại đất đặt biệt ở vùng Nghi Hưng, dưới phần này nó chỉ là một loại đất riêng nữa trong số các loại đất Tử sa.

3/ Đất Đoàn sa có màu vàng nhạt, đây là loại đất tương đối hiếm. Tùy vào nhiệt độ nung sẽ quyết định độ đậm nhạt của ấm trà.

4/ Đất Lục sa có màu xanh là loại đất hiếm có thể chịu được nhiệt độ nung 1160 độ C , đất này có kết cấu màu sắc không bền. Đây cũng là một trong những loại đất quý.

Một số lưu ý cho các trà hữu. Hiện nay do sự khan hiếm của đất (đá) Tử sa nên ấm Tử sa bị pha trộn với nhiều loại đất khác, ảnh hưởng đến mùi vị trà cũng như sức khỏe của người sử dụng.

Việc phân biệt thật giả về ấm Tử sa chưa bao giờ là dễ dàng. Theo quan điểm của Kỳ Trà Các thì nếu chỉ sử dụng sự soi xét thông thường, rất khó để phân biệt. Quý trà hữu nên chọn lựa những đơn vị bán hàng uy tín và chất lượng để mua ấm.

Với những thông tin trên Kỳ Trà Các hi vọng đã đem đến những chia sẻ hữu ích, giúp các bạn tìm hiểu rõ hơn về dòng ấm Tử sa cũng như cách lựa chọn ấm tốt nhất, hiệu quả nhất.

Xin giới thiệu với quý bạn một số ấm Tử sa dáng cung xuân tại Kỳ Trà Các. Được làm bằng chất liệu Đoàn sa, các mẫu ấm được làm hoàn toàn bằng thủ công bởi Lý Long Phó - Nghệ sĩ thủ công mỹ nghệ Hội viên Công nghệ mỹ thuật tỉnh Giang Tô. Sinh năm 1973, yêu thích mỹ thuật, hội họa và nghệ thuật truyền thống từ nhỏ. Năm 1992 tốt nghiệp tại Học viện mỹ thuật gốm sứ Nghi Hưng, sau này được tiếp xúc văn hóa gốm sứ Tử sa, đồng thời gắn bó với nghề Tử sa kể từ lúc đó. Sau khi tốt nghiệp, bắt đầu theo học nghệ thuật ấm và điêu khắc sáng tác, được các vị tiền bối và nghệ nhân nổi tiếng hướng dẫn chỉ điểm, kỹ năng ngày càng nâng cao, học hỏi điểm mạnh của các vị đại sư, từng sáng tác ra nhiều tác phẩm ấm nổi tiếng. Tác phẩm sáng tác mộc mạc, đơn giản, thanh thoát, hình ý dung hòa tinh tế, dần dần trở thành phong các độc đáo của mình. Tuy nhiên, Lý Long Phó vẫn không ngừng học hỏi nhằm nâng cao tay nghề. Các tác phẩm đã nhiều lần tham gia triển lãm trong và ngoài nước, đều giành được giải thưởng, được mọi người săn đón sưu tầm.